กองพัฒนาศักยภาพผู้บริโภค

เมล็ดฟักทองช่วยถ่ายพยาธิได้จริงหรือ?

17 กันยายน 2563

เมล็ดฟักทองนิยมนำมาอบ หรือคั่วรับประทานเป็นอาหารว่างเพราะมีความกรอบ หอม มันเป็นของขบเคี้ยวที่มีประโยชน์ เนื่องจากในเมล็ดฟักทองมีสารอาหารสำคัญหลายชนิดเช่น โปรตีน กรดไขมันไม่อิ่มตัว ใยอาหาร วิตามิน และแร่ธาตุ

คำถามที่ว่าเมล็ดฟักทองช่วยถ่ายพยาธิได้จริงหรือไม่ คำตอบคือ ‘‘ไม่จริง’’ เนื่องจากการศึกษาฤทธิ์ขับถ่ายพยาธิของเมล็ดฟักทองในมนุษย์ยังไม่เพียงพอ ทำให้สรุปไม่ได้ว่าเมล็ดฟักทองช่วยขับพยาธิได้ทุกชนิด

แม้ว่าเมล็ดฟักทองจะเป็นยาสมุนไพรในสาธารณสุขมูลฐาน ใช้สำหรับถ่ายพยาธิตัวตืดซึ่งจัดเป็นพยาธิลำไส้
และต้องใช้ส่วนเมล็ดฟักทองแก่ และใช้อย่างถูกวิธี จึงไม่แนะนำให้รับประทานเมล็ดฟักทองเพื่อหวังผล
ถ่ายพยาธิ

อย่างไรก็ตามจากข้อมูลจะเห็นว่าเมล็ดฟักทองเหมาะกับใช้ถ่ายพยาธิตัวตืดซึ่งเป็นพยาธิที่พบในลำไส้แต่ในความเป็นจริงแล้วเราไม่สามารถทราบได้ว่าเรามีพยาธิชนิดไหนหรือพบที่อวัยวะใด เนื่องจากพยาธิมีหลายชนิดและอาศัยอยู่ในอวัยวะต่าง ๆของร่างกาย นอกจากลำไส้แล้วมักอาศัยอยู่บริเวณผิวหนัง ปอด และในเลือด ทำให้เกิดอาการแสดงที่แตกต่างกันออกไป ในเบื้องต้นมักมีอาการ

หิวบ่อยรับประทานอาหารมากกว่าปกติ แต่น้ำหนักตัวลดลง
ปวดท้อง/ท้องอืด/ท้องเสีย
หนังตาบวม
เจ็บหรือแน่นหน้าอก ไอเป็นเลือด
ผื่นคัน
ปวดเมื่อยตามตัว/ปวดหัว

จะเห็นได้ว่าเมื่อมีพยาธิทำให้เกิดอาการผิดปกติหลายอย่าง และเนื่องจากพยาธิมีหลายชนิดจึงมีวิธีรักษาด้วยยาที่แตกต่างกัน เช่น

Albendazole ใช้ถ่ายพยาธิไส้เดือน พยาธิเส้นด้าย พยาธิปากขอ พยาธิแส้ม้า พยาธิตัวตืด พยาธิตัวจี๊ด
Mebendazole ใช้ถ่ายพยาธิตัวกลม (เส้นด้าย ไส้เดือน ปากขอ แส้ม้า) และ พยาธิตัวตืด
Piperazine ใช้ถ่ายพยาธิไส้เดือนและพยาธิเส้นด้าย

ถึงแม้ว่ายา ๑ ชนิดจะใช้ถ่ายพยาธิได้หลายชนิดแต่การยาที่ใช้สำหรับถ่ายพยาธิแต่ละชนิดนั้นจะมีขนาด และวิธีที่ใช้แตกต่างกัน ดังนั้นแนะนำให้ปรึกษาแพทย์ และเภสัชกรก่อนใช้ยา

นอกจากนี้แล้วหากสังเกตเห็นว่ามีอาการเข้าได้กับอาการข้างต้น แนะนำให้ไปพบแพทย์ทันทีเพื่อรับการรักษาอย่างเหมาะสม และเพื่อความปลอดภัยควรป้องกันตัวเองจากการติดพยาธิโดย

เพื่อความปลอดภัยควรป้องกันตัวเองจากการติดพยาธิโดย