กองพัฒนาศักยภาพผู้บริโภค

เสริมรู้...เรื่อง ผงชูรส..เสริมรส

12 มิถุนายน 2566

ปัจจุบันพฤติกรรมการบริโภคของคนไทยปรับเปลี่ยนไป ผู้คนเน้นใช้บริการร้านอาหารที่มีความรวดเร็ว รวมไปถึงอาหารสำเร็จรูปที่หาซื้อได้ง่าย ซึ่งส่วนใหญ่มักมีรสชาติกลมกล่อม อร่อยถูกปาก ไม่ว่าจะเป็นขนมขบเคี้ยว อาหารกึ่งสำเร็จรูป อาหารแช่แข็ง ที่มักผ่านการปรุงแต่งรสด้วย “ผงชูรส” ซึ่งเป็นวัตถุเจือปนอาหารชนิดหนึ่งที่ช่วยเพิ่มรสชาติของอาหาร หรือสร้างรสกลมกล่อมให้กับอาหารนั่นเอง

ผงชูรส หรือ มอโนโซเดียมแอล-กลูทาเมต (Monosodium L-Glutamate) หรือ MSG คือ เกลือของกรดกลูทามิค (Glutamic Acid) ซึ่งเป็นกรดอะมิโนชนิดหนึ่ง ซึ่งเป็นส่วนประกอบของโปรตีน มีลักษณะ ผงผลึกสีขาว ไม่มีรส ไม่มีกลิ่น เป็นวัตถุเจือปนอาหารตามประกาศกระทรวงสาธารณสุขว่าด้วย วัตถุเจือปนอาหาร ประเภทวัตถุปรุงแต่งรสอาหาร หรือสารเพิ่มรสชาติ

ผงชูรส ได้รับการจัดประเภทว่าเป็นส่วนประกอบในอาหารที่อยู่ในระดับปลอดภัยต่อผู้บริโภคจากองค์การอาหารและยาของประเทศสหรัฐอเมริกาและองค์การอนามัยโลก สำหรับประเทศไทย สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา ได้จัดให้ผงชูรสสามารถใช้ในอาหารได้หลายชนิดในปริมาณที่เหมาะสม ยกเว้นการใช้ในเครื่องปรุงรส เช่น ผงปรุงรส หรือผงหมักเนื้อ และซอส เช่น ซอสบาร์บีคิว หรือน้ำจิ้มไก่ ให้ใช้ได้ไม่เกินร้อยละ 10 แต่มีอาหารบางชนิดที่ยังไม่อนุญาตให้ใช้ เช่น นมดัดแปลงและนมดัดแปลงสูตรต่อเนื่องสำหรับทารกและเด็กเล็ก อาหารทารกและอาหารสูตรต่อเนื่องสำหรับทารกและเด็กเล็ก และอาหารเสริมสำหรับทารกและเด็กเล็ก

แม้ว่าผงชูรส เป็นสิ่งที่บริโภคได้อย่างปลอดภัย แต่หากรับประทานมากเกินไป อาจเกิดผลข้างเคียงต่อร่างกายได้ เช่น เกิดอาการลิ้นชา ปากแห้ง คอแห้ง กระหายน้ำ หรืออาจบางคนมีอาการแพ้ผงชูรส ที่เรียกว่าเป็นโรคภัตตาคารจีน (Chinese restaurant syndrome หรือ CRS) ที่ทำให้รู้สึกชาที่ปาก ลิ้น ปวดกล้ามเนื้อบริเวณโหนกแก้ม ต้นคอ หน้าอก หัวใจเต้นช้าลง หายใจไม่สะดวก ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน กระหายน้ำ ส่วนผู้ที่แพ้ผงชูรสมาก ๆ จะเกิดอาการชาบริเวณใบหน้า หู วิงเวียน หัวใจเต้นเร็ว จนอาจเป็นอัมพาตตามแขนขาชนิดชั่วคราวได้ แต่อาการเหล่านี้จะหายเองภายใน 2 ชั่วโมง รวมถึงไม่มีอาการแทรกซ้อนอื่น ๆ

การเลือกซื้อผงชูรสเพื่อการรับประทานผงชูรสให้ปลอดภัย สังเกตที่หีบห่อหรือบรรจุภัณฑ์ ขอบผนึกต้องไม่มีรอยตำหนิ ฉลากต้องแสดงข้อความเป็นภาษาไทยชัดเจน ไม่เลอะเลือน อ่านได้ง่าย ซึ่งต้องระบุชื่ออาหารและต้องมีคำกำกับว่า “วัตถุเจือปนอาหาร” หรือ “สารเพิ่มรสชาติ” มีเลขสารบบอาหาร ชื่อ-ที่อยู่ผู้ผลิต/แบ่งบรรจุ ประเทศผู้ผลิตและชื่อ-ที่อยู่ผู้นำเข้า รุ่นที่ผลิต ปริมาณ เดือนและปีที่ผลิต/หมดอายุ ส่วนประกอบ วิธีใช้ คำแนะนำในการเก็บรักษา ข้อจำกัดในการใช้และคำเตือนหรือข้อควรระวัง(ถ้ามี) การแสดงข้อความอื่นบนฉลาก และคู่มือ/เอกสารประกอบการจำหน่ายอย่างชัดเจนเพื่อความปลอดภัย

ข้อมูลอ้างอิง

ผงชูรสในอาหาร - โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย (chulalongkornhospital.go.th)
https://www.si.mahidol.ac.th/department/Biochemistry/home/md/MD_faq_contents/MD_faq_29ans.htm