วัคซีนมีความสำคัญกับเด็กอย่างมาก เพราะนอกจากช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ยังช่วยป้องกันโรคร้ายแรงที่อาจเกิดขึ้นและส่งผลต่อพัฒนาการการเติบโตในอนาคตได้ ดังนั้นเด็กจึงควรได้รับวัคซีนตามคำแนะนำของแพทย์ให้ครบตามช่วงอายุเพื่อการมีสุขภาพที่แข็งแรง

วัคซีนพื้นฐาน คือ วัคซีนจำเป็นที่เด็กทุกคนควรจะได้รับตามนโยบายของกระทรวงสาธารณสุขที่กำหนดไว้ เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้กับเด็กไทย โดยตามคำแนะนำของสมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย ประจำปี พ.ศ. 2566 กำหนดไว้ดังนี้

1.    วัคซีนป้องกันวัณโรค (BCG) จะฉีดเมื่อแรกคลอด

2.    วัคซีนป้องกันโรคตับอักเสบบี (HBV)ควรฉีดตั้งแต่แรกเกิดและ 1, 2, 4 และ 6 เดือน ตามลำดับ

3.    วัคซีนป้องกันโรคคอตีบ บาดทะยัก ไอกรน ชนิดทั้งเซลล์ (DTwP)ควรฉีดตามช่วงอายุตั้งแต่ 2, 4 และ 6 เดือน และฉีดเพื่อกระตุ้นการทำงานของวัคซีนอีกครั้งในช่วงอายุ 1 ปี 6 เดือน, 4-6 ปี และ 11-12 ปี (ฉีดเฉพาะบาดทะยัก-คอตีบ)

4.    วัคซีนป้องกันการติดเชื้อฮิป (Haemophilus influenzae Type B หรือเรียกย่อว่าว่า Hib)ควรฉีดตามช่วงอายุตั้งแต่ 2, 4 และ 6 เดือน ตามลำดับ

5.    วัคซีนป้องกันโรคโปลิโอชนิดกิน (OPV) ควรให้ตามช่วงอายุตั้งแต่ 2, 4 และ 6 เดือน และให้เพื่อกระตุ้นการทำงานของวัคซีนอีกครั้งในช่วงอายุ 1 ปี 6 เดือน และ 4-6 ปี

6.    วัคซีนป้องกันการติดเชื้อไวรัสโรต้า (Rota) ควรให้ตามช่วงอายุตั้งแต่ 2, 4 และ 6 เดือน ตามลำดับ

7.    วัคซีนป้องกันโรคหัด คางทูม หัดเยอรมัน (MMR) ควรฉีดตามช่วงอายุคือ 9-12 เดือน และ 1 ปี 6 เดือน

8.    วัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบ (Live JE) ควรฉีดตามช่วงอายุคือ 9-12 เดือน และ 2 ปี-2 ปี 6 เดือน

9.    วัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ (influenza) ควรฉีดในเด็กปีละครั้ง ตั้งแต่อายุ 6 เดือน ถึง 12 ปี โดยในครั้งแรกฉีด2 เข็ม ห่างกัน 1 เดือน

10.  วัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 (Covid-19) ให้ดูคำแนะนำการฉีดของกรมควบคุมโรค และราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย

11.   วัคซีนป้องกันโรคมะเร็งปากมดลูก (HPV) เป็นวัคซีนที่ช่วยป้องกันการติดเชื้อเอชพีวี สาเหตุสำคัญของมะเร็งปากมดลูก ควรฉีดในเด็ก ตั้งแต่อายุ 11ปี -12 ปี ฉีด 2 เข็ม ห่างกัน 6-12 เดือน

หากไม่สะดวกไปฉีดวัคซีนตามนัด วัคซีนแต่ละชนิดจะสามารถเลื่อนนัดได้ในระยะเวลาที่แตกต่างกันจึงควรปรึกษาแพทย์ล่วงหน้า นอกจากนี้ กระทรวงสาธารณสุขโดยการสนับสนุนของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ได้จัดให้มีบริการวัคซีนแก่เด็กแรกเกิดอย่างต่อเนื่องไปจนถึงวัยเรียน ซึ่งเด็กทุกคนควรได้รับวัคซีนอย่างน้อยตามที่กระทรวงสาธารณสุขกำหนดซึ่งทางกระทรวงฯได้บริการให้ฟรี โดยเด็กทุกคนสามารถรับวัคซีนเหล่านี้ได้จากสถานพยาบาลของรัฐ หรือสถานีอนามัยทุกแห่ง และควรรับวัคซีนให้ครบ

ข้อมูลอ้างอิง

6วัคซีนพื้นฐาน สำหรับเด็ก

คำถามที่มักพบ ก่อน และหลังฉีดวัคซีน

ตารางการให้วัคซีนในเด็กไทย 2566 โดย สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย