โภชนาการสำหรับผู้สูงอายุเป็นเรื่องสำคัญ เนื่องจากผู้สูงอายุเป็นวัยที่ต้องการพลังงานและสารอาหารแตกต่างจากวัยทำงาน หรือผู้ที่มีสุขภาพร่างกายปกติ ดังนั้นการรับประทานอาหารที่ถูกหลักโภชนาการ จะช่วยให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพแข็งแรง มีความต้านทานโรค และลดความเสี่ยงในการเจ็บป่วยได้ แต่อย่างไรก็ดี ความต้องการพลังงานและสารอาหารในผู้สูงอายุแต่ละรายจะแตกต่างกันไป ขึ้นกับอายุ น้ำหนัก ส่วนสูง และการใช้พลังงาน
 ในแต่ละวัน

สารอาหารหลักสำหรับผู้สูงอายุ ได้แก่

โปรตีน ผู้สูงอายุต้องการสารอาหารกลุ่มนี้มากกว่ากลุ่มอื่น เพราะอาหารกลุ่มนี้จำเป็นในการซ่อมแซม ทดแทนส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย โดยต้องการประมาณวันละ 1 กรัม ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ควรเลือกรับประทานโปรตีนที่มีคุณภาพดีและย่อยง่าย เช่น เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน เนื้อปลา นมพร่องมันเนย และ ผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลือง

คาร์โบไฮเดรต แหล่งสารอาหารได้จากข้าว แป้ง น้ำตาล เผือก และมัน ผู้สูงอายุสามารถรับประทานอาหารเหล่านี้ได้ แต่ควรลดปริมาณการรับประทานน้ำตาลลง และควรเลือกรับประทานเป็นคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน (Complex carbohydrate)  เช่น ข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือ ธัญพืชไม่ขัดสี

ไขมัน ผู้สูงอายุต้องการพลังงานจากไขมันเพียงเล็กน้อย เพื่อให้ร่างกายได้รับกรดไขมันที่จำเป็นและวิตามินที่ละลายในไขมันเพียงพอ ผู้สูงอายุควรลดหรือจำกัดการบริโภคอาหารที่มีไขมันสูง เช่น ไขมันจากสัตว์ เนย กะทิ ครีมเข้มข้น

วิตามินและเกลือแร่ พบมากในอาหารจำพวกผักและผลไม้ มีกากใยช่วยให้ระบบขับถ่ายดี โดยทั่วไปความต้องการวิตามินและแร่ธาตุของผู้สูงอายุไม่แตกต่างจากวัยผู้ใหญ่ ผู้สูงอายุควรรับประทานผักหลากหลายสี และรับประทานผลไม้ทุกวัน โดยเลือกผลไม้ที่ไม่หวานเกินไป เช่น ฝรั่ง แก้วมังกร ผลเบอร์รีต่าง ๆ  (สตรอว์เบอร์รี ราสป์เบอร์รี บลูเบอร์รี) เป็นต้น  เพื่อให้ได้รับวิตามิน เกลือแร่และเส้นใยอาหาร

อาหารที่ผู้สูงอายุควรหลีกเลี่ยง ได้แก่

1.อาหารที่มีรสจัด หวานจัด เค็มจัด เช่น เค้ก ไอศกรีม ส้มตำ เป็นต้น

2.อาหารทอด รวมทั้งเนื้อสัตว์ติดมัน หนังสัตว์ ซึ่งมีปริมาณไขมันสูง เช่น ปาท่องโก๋ หมูสามชั้นทอด เนื่องจากผู้สูงอายุจะย่อยและดูดซึมไขมันได้น้อยลง อาจทำให้ท้องอืด แน่นท้องได้

3.อาหารแปรรูปชนิดต่าง ๆ เช่น อาหารกระป๋อง บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป ไส้กรอก ลูกชิ้น หมูยอ แหนม

4.อาหารหมักดอง เป็นอาหารที่มีโซเดียมสูง เช่น ผลไม้ดองต่าง ๆ

การดูแลโภชนาการของผู้สูงอายุเป็นองค์ประกอบหนึ่งที่สำคัญ แต่ก็อย่าลืมดูแลสุขภาพกาย สุขภาพใจ และหมั่นตรวจสุขภาพประจำปีอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพและมีคุณภาพชีวิตที่ดี หากพบว่าผู้สูงอายุมีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะทุพโภชนาการ ควรรีบปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญทันที

เราสามารถดูแลโภชนาการของผู้สูงอายุได้โดยการอ่านฉลากผลิตภัณฑ์อาหารก่อนบริโภคเพื่อที่จะทำให้สามารถทราบถึงสารอาหารที่จะได้รับในอาหารที่รับประทานได้ นอกจากนี้ในการเลือกซื้อผลิตภัณฑ์อาหารหรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารควรตรวจเลขสารบบอาหารก่อนซื้อทุกครั้ง

ข้อมูลอ้างอิง

http://gened2.cmru.ac.th/ge_learning/src/gen1403/GEN1403-C4.pdf

https://www.dop.go.th/th/know/13/1063

https://nutrition2.anamai.moph.go.th/th/internships-for-university-students/download/?did=192821&id=40340&reload=

https://hpc11.go.th/knowledge_center/uploads/qwvb6ZoQUKRE7qKYFwdKqo/6ff901b17e42d6779595fd44386c6a9f.pdf

https://www.thaihealth.or.th/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%AA-2/