อาการปวดสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย
โดยเฉพาะอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ทั้งจากการได้รับบาดเจ็บระหว่างการเล่นกีฬา
การเดินทาง การวิ่ง อุบัติเหตุจากการหกล้ม
การกระแทก การฟกช้ำของส่วนต่าง ๆตามร่างกาย และอาการเคล็ดขัดยอก รวมถึงอาการปวดอื่น
ๆ เช่น ปวดศีรษะ ไข้สูง โดยวิธีหนึ่งที่ใช้ในการบรรเทาอาการปวด รวมถึงช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อคือ “การประคบ” ซึ่งเป็นวิธีการปฐมพยาบาลเบื้องต้น
แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ การประคบเย็นและการประคบร้อน
โดยมีข้อควรระวังและความแตกต่างกันดังนี้
1.
การประคบเย็น จะใช้เมื่อเกิดการบาดเจ็บเฉียบพลัน (ภายใน 24-48 ชั่วโมง) อย่างเช่น
การวิ่ง การออกกำลังกาย เท้าพลิก
โดยการประคบเย็นจะช่วยลดอาการปวดบวม อักเสบเบื้องต้น โดยจะช่วยทำให้เส้นเลือดหดตัว
ทำให้เลือดออกน้อยลง มีการดูดซึมน้ำกลับเข้าหลอดเลือดช่วยให้ยุบบวม โดยมีขั้นตอนการประคบดังนี้
●
นำถุงเจล แช่ในตู้เย็นหรือน้ำแข็ง จนถุงเจลมีความเย็นตามที่ต้องการ
●
ควรนำถุงเจลสวมปลอกถุงผ้า หรือห่อผ้าขนหนู
เพื่อหลีกเลี่ยงการสัมผัสผิวหนังโดยตรง
●
ประคบทันทีที่บริเวณบาดเจ็บภายใน
24-48 ชั่วโมง นานประมาณ 10-15
นาที ไม่ควรใช้เวลานานกว่านี้ หรือวางอยู่ที่เดียวนานเกินไป
และเลี่ยงการประคบบริเวณแผลเปิด เนื่องจากเสี่ยงติดเชื้อ
2.
การประคบร้อน
จะใช้เมื่อมีอาการปวดหรือฟกช้ำ (หลังจากมีอาการผ่านไปแล้ว 48 ชั่วโมง) ตึงบริเวณคอ บ่า หลัง น่อง
โดยจะต้องไม่มีอาการบวม แดง ร้อน
การประคบร้อนจะช่วยลดอาการปวดและผ่อนคลายกล้ามเนื้อ ช่วยให้เส้นเลือดขยายตัว
เพิ่มการไหลเวียนของเลือด โดยมีขั้นตอนการประคบดังนี้
●
นำถุงเจลแช่ในน้ำร้อน หรือน้ำที่ต้มเดือดแล้ว จนถุงเจลมีความร้อนตามที่ต้องการ
●
ควรนำถุงเจลสวมปลอกถุงผ้า หรือห่อผ้าขนหนู
เพื่อหลีกเลี่ยงการสัมผัสผิวหนังโดยตรง
● ประคบบริเวณที่ปวด หลังจากมีอาการผ่านไปแล้ว 48 ชั่วโมง
●
ประคบบริเวณที่ปวด นานประมาณ 15-20 นาที โดยขยับเปลี่ยนบริเวณที่วางบ่อย ๆ
●
ควรสวมปลอกถุงผ้า หรือห่อผ้าขนหนู เพื่อหลีกเลี่ยงการสัมผัสผิวหนังโดยตรง
●
เลี่ยงการประคบบริเวณแผลเปิด เนื่องจากเสี่ยงติดเชื้อ
#ประคบร้อน #ประคบเย็น #ปวด #เมื่อย #ปฐมพยาบาล #การบาดเจ็บ
ข้อมูลอ้างอิง
https://oryor.com/media/infoGraphic/media_printing/1994
https://oryor.com/media/infoGraphic/media_printing/1230
https://www.thaihealth.or.th/ทำความเข้าใจ-ประคบร้อน-ป/
https://www.rama.mahidol.ac.th/ramachannel/infographic/ประคบร้อน-ประคบเย็น-ต่าง/