คุณรู้ หรือไม่ ??? การให้บริการกำจัดแมลงและสัตว์อื่น ๆ กฎหมายได้กำหนดให้ บริษัท หรือ สถานประกอบการ ต้องขึ้นทะเบียนกับ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.)
ในปัจจุบัน มีการกำหนดให้ผู้รับอนุญาตมีไว้ในครอบครองซึ่งวัตถุอันตรายเพื่อใช้รับจ้างกำจัดแมลงและสัตว์อื่น ต้องจัดให้มีผู้ควบคุมการใช้วัตถุอันตราย เป็นบุคลากรเฉพาะรับผิดชอบควบคุมการกำจัดแมลงและสัตว์อื่น ให้ดำเนินการอย่างถูกต้องตามหลักวิชาการ มีประสิทธิภาพและปลอดภัยต่อ ผู้อยู่อาศัย โดยคุณสมบัติของผู้ควบคุมต้องมีประสบการณ์หรือผ่านการอบรมและทดสอบความรู้ตามหลักสูตรที่ อย. กำหนด
โดย อย. เป็นหน่วยงานมีหน้าที่ความรับผิดชอบในการกำกับดูแลวัตถุอันตรายที่ใช้ในบ้านเรือนและทางสาธารณสุข ตามพระราชบัญญัติวัตถุอันตราย พ.ศ. ๒๕๓๕ ซึ่งได้กำหนดให้การผลิต การนำเข้า การส่งออก หรือการมีไว้ในครอบครองวัตถุอันตรายชนิดที่ 3 ต้องขออนุญาต ส่วนกรณีที่เป็นวัตถุอันตรายชนิดที่ 2 ต้องแจ้งการดำเนินการ นอกจากนี้ผู้ผลิต ผู้นำเข้า ผู้ส่งออกต้องขอขึ้นทะเบียนผลิตภัณฑ์วัตถุอันตรายชนิดที่ 2 และชนิดที่ 3 ด้วย สำหรับผู้ประกอบการที่มีวัตถุอันตรายไว้ในครอบครองเพื่อใช้รับจ้างกำจัดปลวก มด แมลง หนู และสัตว์รำคาญ ตามบ้านเรือน อาคารสถานที่ ในเขตกรุงเทพมหานครต้องขออนุญาตต่อกลุ่มควบคุมวัตถุอันตราย อย. สำหรับวัตถุอันตรายชนิดที่ 3 และแจ้งการดำเนินการสำหรับวัตถุอันตรายชนิดที่ 2 ส่วนภูมิภาคยื่นขอต่อสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเขตที่สถานประกอบการตั้งอยู่ ซึ่ง อย. ได้มอบอำนาจดำเนินงานในส่วนของใบอนุญาต ฯ และใบรับแจ้งการดำเนินการดังกล่าวไปแล้ว ทั้งนี้ หากตรวจพบการประกอบการ ใช้รับจ้างกำจัดแมลงและสัตว์อื่นที่ไม่ได้ขออนุญาตหรือแจ้งการดำเนินการอย่างถูกต้อง จะถูกดำเนินคดีตามกฎหมายซึ่งมีโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 2 แสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ กรณีไม่ขออนุญาต และจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 1 แสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ กรณีที่ไม่แจ้งการดำเนินการ
สำหรับผู้บริโภค ในการเลือกใช้บริการการกำจัดแมลงและสัตว์อื่น เช่น กำจัดปลวก แมลง หนู มีแนวทางในการพิจารณาและปฏิบัติ ดังนี้
Ø ขอดูเอกสารจากผู้ประกอบการที่แสดงว่าเป็นผู้ได้รับอนุญาตมีไว้ในครอบครองซึ่งวัตถุอันตรายชนิดที่ 3 หรือใบรับแจ้งการดำเนินการวัตถุอันตรายชนิดที่ 2 จาก อย. ซึ่งจะทำให้ทราบถึง ชื่อ ที่ตั้ง ผู้ให้บริการ รวมถึงรายชื่อวัตถุอันตรายที่ได้รับอนุญาตให้นำไปใช้ในการให้บริการอย่างถูกต้อง
Ø ขอดูเอกสารผู้ควบคุมการใช้วัตถุอันตรายเพื่อใช้รับจ้างกำจัดแมลงและสัตว์ฟันแทะในบ้านเรือนหรือทางสาธารณสุข
Ø ขอเอกสารหนังสือสัญญาการให้บริการ ผู้ให้บริการต้องทำสัญญาการให้บริการเป็นลายลักษณ์อักษร ที่มีการะบุรายละเอียดสารเคมีวัตถุอันตรายที่ใช้ เช่น คำเตือน อาการเกิดพิษ วิธีแก้พิษ เอกสารคำแนะนำความปลอดภัย
Ø ให้ตรวจสอบผลิตภัณฑ์ที่ใช้ ต้องติดฉลากและต้องเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีเลขทะเบียนวัตถุอันตรายที่ได้ขึ้นทะเบียนกับ อย. ฉลากมีข้อความแสดงรายละเอียดผลิตภัณฑ์ที่ชัดเจน
Ø สังเกตการปฏิบัติงานว่ามีการใช้ผลิตภัณฑ์ตรงตามวัตถุประสงค์การใช้ตามที่ระบุไว้บนฉลาก ทั้งแมลงเป้าหมาย อัตราส่วนผสมการใช้งาน เครื่องมือ วิธีการที่ถูกต้อง
ทั้งนี้ หากพบเห็นการให้บริการรับจ้างกำจัดแมลงและสัตว์อื่นไม่ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ของประกาศกระทรวงสาธารณสุข หรือพบสถานประกอบการดังกล่าวที่ไม่ได้ขออนุญาต สามารถแจ้งเบาะแส ร้องเรียน ได้ที่ สายด่วน อย. 1556 และในส่วนภูมิภาคแจ้งได้ที่สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดที่สถานประกอบการนั้นตั้งอยู่