ลุยปราบขบวนการขายยาน้ำสมุนไพรและเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพลักลอบใส่สารสเตียรอยด์ อย. จับมือตำรวจ บก.ปคบ. ลงพื้นที่ จ.ขอนแก่น ลุยจับแหล่งผลิตรายใหญ่และผู้จำหน่าย พร้อมกันกว่า 25 จุด ตรวจพบยาน้ำสมุนไพรกว่า 30,000 ขวด เครื่องดื่มเพื่อสุขภาพกว่า 20,000 ขวด และยาเม็ดเด็กซาเมธาโซน 500,000 เม็ด มูลค่าของกลางกว่า 20 ล้านบาท แจ้งข้อหาโทษสูงสุดทั้งจำและปรับ เตือนประชาชนระวังอย่าหลงเชื่อซื้อยาหรือเครื่องดื่มสมุนไพรเพื่อสุขภาพต่าง ๆ จากรถเร่ขายยา ร้านค้าตามท้องตลาด หรือผู้ขายรายย่อย เพราะอาจได้รับผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมสเตียรอยด์ หากสะสมในร่างกายปริมาณสูง ทำให้ไตวาย เสียชีวิตได้ ควรซื้อยาจากร้านยาคุณภาพ หรือร้านยาที่มีเภสัชกรประจำร้านเพื่อความปลอดภัย
จากนโยบายรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข (ศ.นพ.รัชตะ รัชตะนาวิน) ในการสร้างความเข้มแข็งของระบบการติดตามเฝ้าระวังและการบังคับใช้กฎหมายภายหลังผลิตภัณฑ์ออกสู่ตลาด และการปราบปรามผู้กระทำผิดกฎหมายให้หมดสิ้นไปจากประเทศ เพื่อให้ชาวไทยมีคุณภาพชีวิตที่ดี มีสุขภาพแข็งแรง โดย นพ.บุญชัย สมบูรณ์สุข เลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา เปิดเผยว่า ตามที่ได้รับรายงานการพบยาสเตียรอยด์ระบาดในพื้นที่ภาคอีสาน ทำให้ประชาชนจำนวนมากเจ็บป่วยด้วยโรคไตวาย ตับอักเสบ กระเพาะอาหารทะลุ เนื่องจากมีการรับประทานยาน้ำสมุนไพรและเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพลักลอบใส่สารสเตียรอยด์ ดังนั้น อย. จึงบูรณาการร่วมกับ บก.ปคบ. ลงพื้นที่ จ.ขอนแก่น สืบสวนแล้วพบว่ามีแหล่งผลิตรายใหญ่ในเขต อ.แวงใหญ่ อ.พล อ.ชนบท อ.บ้านไผ่ โดยมีการผลิตและจำหน่ายเป็นขบวนการ เริ่มจากเมื่อโรงงานทำการผลิตยาแผนโบราณหรือเครื่องดื่มสมุนไพร ชนิดน้ำแล้ว จะส่งให้ผู้ผลิตรายย่อย รถเร่ และร้านจำหน่ายยาแผนโบราณตามท้องตลาด ทำการลักลอบใส่ ยาสเตียรอยด์ลงในขวดยา พร้อมทั้งมีการโฆษณาอวดสรรพคุณเกินจริงทางสื่อวิทยุ สื่อสิ่งพิมพ์ ให้ประชาชนหลงเชื่อว่ายาน้ำสมุนไพรและเครื่องดื่มสุขภาพของตนสามารถบำบัด บรรเทา รักษาโรคได้สารพัดโรค ซึ่งต้นทุนส่งขายในราคาขวดละ 10 บาท แต่เมื่อนำไปขายสูงถึงขวดละ 100 บาท
ดังนั้น เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2558 ที่ผ่านมา อย. และตำรวจ ปคบ. นำกำลังเจ้าหน้าที่เข้าทำการตรวจค้นกว่า 25 จุด ในเขตอำเภอต่าง ๆ ในจังหวัดขอนแก่น พบยาน้ำสมุนไพรกว่า 30,000 ขวด , เครื่องดื่มเพื่อสุขภาพกว่า 20,000 ขวด ยาเม็ดเด็กซาเมธาโซน (Dexamethasone) จำนวน 500,000 เม็ด พร้อมทั้งตรวจพบยาแผนปัจจุบันที่เตรียมไว้ลักลอบใส่ลงในผลิตภัณฑ์จำนวนมาก เช่น ยาแก้ปวด ยาแก้อักเสบ ยาเจริญอาหาร เป็นจำนวนมาก มูลค่าของกลางที่ยึดได้กว่า 20 ล้านบาท
ส่วนการดำเนินคดี ในเบื้องต้นได้แจ้งข้อหา ดังนี้
1. ผลิตอาหารปลอม มีโทษจำคุกตั้งแต่ 6 เดือน – 10 ปี และปรับตั้งแต่ 5,000 – 100,000 บาท
2. ผลิตอาหารไม่บริสุทธิ์ มีโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี ปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
3. ขายยาแผนปัจจุบันโดยไม่ได้รับอนุญาต มีโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี และปรับไม่เกิน 10,000 บาท
4. ผลิตยาปลอม โดยเป็นยาที่แสดงว่าเป็นยาตามตำรับยาที่ขึ้นทะเบียนไว้ซึ่งไม่ใช่ความจริง มีโทษจำคุกตั้งแต่ 3 ปี – ตลอดชีวิต และปรับตั้งแต่ 10,000 – 50,000 บาท
นพ.บุญชัย เลขาธิการฯ อย. กล่าวต่อไปว่า ขอเตือนผู้บริโภค ขอให้ใช้วิจารณญาณก่อนชื้อผลิตภัณฑ์ยาสมุนไพรใด ๆ ที่โอ้อวดรักษาโรคร้ายต่างๆ อาจเป็นการโฆษณาที่ไม่ถูกต้องตามกฎหมาย เพราะยาเหล่านั้นอาจมีการลักลอบใส่ยากลุ่มสเตียรอยด์ ซึ่งจัดเป็นยาควบคุมพิเศษ ต้องสั่งจ่ายและควบคุมการใช้โดยแพทย์เท่านั้น เพราะเป็นยาที่มีผลกระทบต่อระบบต่าง ๆ ในร่างกายแทบทุกระบบ มีผลข้างเคียงสูง เช่น มีอาการบวมน้ำ กระดูกผุ เยื่อบุกระเพาะอาหารบางลง อาจถึงขั้นกระเพาะทะลุ กล้ามเนื้อลีบ ภูมิต้านทานโรคต่ำ ทำให้เกิดการติดเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส เชื้อรา ได้ง่าย บางรายถึงขั้นไตวาย จนถึงชีวิตได้ ขอให้ซื้อยาจากร้านขายยาที่มีเภสัชกรประจำร้าน หรือร้านขายยาคุณภาพ ส่วนผลิตภัณฑ์เสริมอาหารหรือเครื่องดื่มไม่สามารถบำบัด บรรเทา รักษาโรคได้ หากผู้บริโภคพบเห็นแหล่งผลิต/จำหน่ายผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ผิดกฎหมาย แจ้งได้ที่ สายด่วน อย. 1556 หรือ Oryor Smart Application หรือสายด่วน ปคบ.1135 หรือแจ้งไปยังสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดทุกจังหวัด