กองพัฒนาศักยภาพผู้บริโภค

ผลิตภัณฑ์อาหารจากพืช (Plant Based Foods) ทางเลือกใหม่ของอาหารสุขภาพ

16 มิถุนายน 2568

ปัจจุบันผู้คนต่างหันมาใส่ใจและให้ความสำคัญกับสุขภาพมากขึ้น โดยเฉพาะเรื่องของอาหารการกิน โดยจะเน้นการรับประทานผักผลไม้ให้มาก และบริโภคเนื้อสัตว์ให้น้อยลง หลายคนเคยได้ยินคำว่า Plant-Based ซึ่งเป็นเทรนด์อาหารที่กำลังมาแรง และได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ วันนี้ อย. ชวนมาหาคำตอบว่า Plant-Based คืออะไร ทำมาจากอะไรบ้าง

การรับประทานอาหาร แบบ Plant-Based คือ การรับประทานอาหารที่ทำมาจากพืชเป็นหลัก ลดการบริโภคเนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากสัตว์ ผลิตภัณฑ์อาหารจากพืช (Plant Based Foods) โดยทั่วไปจะหมายถึงอาหารที่มีส่วนประกอบหลักหรือมีวัตถุดิบทำมาจากพืช เช่น ผัก ผลไม้ ธัญพืช ถั่ว รวมถึงจุลินทรีย์บางชนิด เช่น เห็ด รา และสาหร่ายที่บริโภคได้ อาจแต่งสี กลิ่นรส เพื่อให้มีรสชาติและเนื้อสัมผัสเป็นที่ยอมรับของผู้บริโภคหรือมีลักษณะที่ใกล้เคียงกับอาหารที่ทำจากสัตว์ เพื่อเป็นทางเลือกสำหรับผู้บริโภคที่ต้องการลดหรือหลีกเลี่ยงการรับประทานเนื้อสัตว์หรือผลิตภัณฑ์จากสัตว์

วัตถุดิบที่นำมาผลิต Plant-Based โดยส่วนมาก ได้แก่ ถั่วเมล็ดแห้ง (Bean) เช่น ถั่วเหลือง ถั่วเขียว ถั่วแดง ถั่วลิสงถั่วเปลือกแข็ง (Nut) เช่น พิสตาชิโอ เฮเซลนัต อัลมอนด์ เมล็ดพืช/ธัญพืช(Seeds/grains) เห็ด สาหร่าย ผักและผลไม้ต่าง ๆ

ตัวอย่างผลิตภัณฑ์แปรรูปจากพืชกลุ่มต่าง ๆ

● ผลิตภัณฑ์โปรตีนทางเลือกจากพืช (Plant-based alternative protein product) เช่น เนื้อจากพืช เครื่องดื่มโปรตีนจากพืช

● ผลิตภัณฑ์ทางเลือกที่ทำเลียนแบบผลิตภัณฑ์จากนม (Plant-based alternative milk and dairy product) เช่น น้ำนมถั่วเหลือง ผลิตภัณฑ์เลียนแบบชีส

● ผลิตภัณฑ์อาหารจากพืชอื่น ๆ (Plant-Based Foods) ซึ่งใช้ส่วนประกอบหรือวัตถุดิบจากพืช รวมถึงเห็ด รา สาหร่าย แทนส่วนประกอบที่มาจากสัตว์ เช่น น้ำสลัด ไข่จากพืช ไอศกรีม

ผลิตภัณฑ์อาหารจากพืชมีส่วประกอบที่หลากหลาย อาจมีการเติมสารอาหาร หรือใช้วัตถุเจือปนอาหารแต่งสี กลิ่น รสเพื่อให้มีรสชาติและเนื้อสัมผัสเป็นที่ยอมรับของผู้บริโภค เติมสารอาหารหรือส่วนประกอบที่ ดังนั้น ผู้บริโภคจึงควรเลือกซื้อผลิตภัณฑ์จากแหล่งที่น่าเชื่อถือ มีฉลากแสดงส่วนประกอบ ข้อมูลสำหรับผู้แพ้อาหาร ชื่อและที่อยู่ผู้ผลิตหรือผู้นำเข้า วันเดือนปีที่ผลิต หรือวันเดือนปีที่หมดอายุหรือควรบริโภคก่อน วิธีเก็บรักษาผลิตภัณฑ์ เลขสารบบอาหาร เป็นต้น ควรอ่านฉลากและข้อมูลโภชนาการก่อนซื้อทุกครั้ง

สำหรับผู้ประกอบการที่สนใจจะยื่นขอใบอนุญาตผลิตหรือนำเข้าผลิตภัณฑ์อาหารจากพืชหรือยื่นขอใบรับรองเพื่อการส่งออก สามารถสอบถามรายละเอียดได้ที่ศูนย์บริการผลิตภัณฑ์สุขภาพเบ็ดเสร็จ (OSSC) หมายเลขโทรศัพท์ 0 2590 7606-7 หรือ 0 2821 5509 หรือผ่าน Line @OSSC_FDA หรือ E-mail ossc@fda.moph.go.th หรือสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดทั่วประเทศ