เมนูอาหารส่วนใหญ่ที่เรารับประทานกันทุกวันนี้ มักมีส่วนผสมของน้ำตาลอยู่ ไม่ว่าจะเป็นน้ำตาลจากธรรมชาติในตัวอาหาร หรือน้ำตาลที่เราปรุงแต่งเติมลงไป และเป็นที่รู้กันดีว่าน้ำตาลยังเป็นปัจจัยที่ทำให้อวัยวะที่แข็งแรงและใช้ในการบดเคี้ยวอาหารอย่างฟันเกิดการผุกร่อน หรือที่เราเรียกว่ากันว่า “ฟันผุ”
สาเหตุการเกิดโรคฟันผุ
ฟันผุ เริ่มจากการรับประทานอาหารจำพวกแป้งและน้ำตาล เชื้อแบคทีเรียในคราบจุลินทรีย์จะย่อยน้ำตาลเหล่านั้นแล้วผลิตกรดออกมา ทำให้ช่องปากของเราเปลี่ยนสภาพเป็นกรด ซึ่งกรดนี้จะทำให้เกิดการละลายแร่ธาตุจากผิวเคลือบฟันออกไป หากเรารับประทานวันละหลาย ๆ ครั้ง ก็ทำให้เคลือบฟันถูกละลายอยู่ตลอดเวลา ไม่ทันได้ดูดซึมแร่ธาตุกลับคืนไป ก็จะทำให้ผิวเคลือบฟันแตกออก เกิดเป็นรูให้เห็นเป็นรอยฟันผุ
เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดโรคฟันผุ มีวิธีปฏิบัติได้ด้วยตนเองอย่างง่าย ๆ ดังนี้
- แปรงฟันถูกวิธี อย่างน้อย วันละ 2 ครั้ง เช้าและก่อนนอน โดยแปรงฟันครั้งละ อย่างน้อย 2 นาที ร่วมกับการใช้ไหมขัดฟัน ควรแปรงฟันหลังรับประทานอาหารเสร็จทุกครั้ง หรือถ้าทำได้ไม่สะดวก ก็ใช้วิธีบ้วนน้ำแรง ๆ หลาย ๆ ครั้ง
- หลีกเลี่ยงอาหารที่มีรสหวานจัด อาหารจำพวกแป้งและน้ำตาล ซึ่งเป็นอาหารที่ส่งเสริมให้ฟันผุได้ง่าย หรือบริโภคในปริมาณที่เหมาะสม และลดการรับประทานอาหารจุบจิบ
- ตรวจสุขภาพฟันทุก ๆ 6 เดือน หรืออย่างน้อยปีละครั้ง
- ใช้ยาสีฟันที่ผสมฟลูออไรด์ อย่างน้อย 1,000 - 1,500 ppm เพื่อป้องกันฟันผุ หลังการแปรงฟัน ควรบ้วนน้ำแต่น้อย และไม่ควรดื่มน้ำตามภายหลังการแปรงฟันอย่างน้อย 30 นาที
ยาสีฟัน เป็นสิ่งสำคัญอย่างหนึ่งในการป้องกันฟันผุ โดยการทำงานร่วมกับแปรงสีฟัน โดยแนะนำให้ใช้ยาสีฟันที่ไม่มีส่วนผสมของน้ำตาลเพื่อป้องกันฟันผุ และควรเลือกใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ผสมอยู่ด้วย เพราะสารฟลูออไรด์นั้นมีความสำคัญต่อช่องปาก และช่วยเสริมสร้างสุขภาพฟันที่ดี นอกจากนั้น ยังช่วยป้องกันโรคฟันผุได้อีกด้วย
วิธีเลือกและคำแนะนำในการใช้ผลิตภัณฑ์ป้องกันฟันผุ
- เลือกยาสีฟันที่ผสมฟลูออไรด์ และแปรงฟันอย่างถูกวิธี เพื่อป้องกันฟันผุช่วยให้ฟันแข็งแรง
- ควรเลือกใช้แปรงสีฟันที่มีขนแปรงนุ่ม จะได้ไม่ทำลายเนื้อฟันชั้นนอกระหว่างการแปรงฟัน
- เลือกยาสีฟันที่มีฉลากภาษาไทย ที่ระบุชื่อและที่ตั้งผู้ผลิต/นำเข้า เลขที่ใบรับจดแจ้ง อย่างชัดเจน
ข้อมูลอ้างอิง :
https://www.si.mahidol.ac.th/th/healthdetail.asp?aid=1263 โรคฟันในเด็ก
https://multimedia.anamai.moph.go.th/news/news261162/
https://www.doctor.or.th/article/detail/3995 น้ำตาล กับ ภาวะฟันผุ
https://www.jdat.org/dentaljournal/th/journal/view/2019RV1005 น้ำตาลอิสระ: สาเหตุของโรคฟันผุ
https://oryor.com/%E0%B8%AD%E0%B8%A2/detail/media_printing/1507
https://oryor.com/%E0%B8%AD%E0%B8%A2/detail/media_printing/1784 เรื่องน่ารู้...ยาสีฟันสำหรับเด็ก
https://oryor.com/%E0%B8%AD%E0%B8%A2/detail/media_printing/1249 รู้ไว้เรื่องยาสีฟัน
https://pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/344/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%9F%E0%B8%B1%E0%B8%99/ การดูแลช่องปาก และความรู้เรื่องยาสีฟัน
การเลือกใช้ยาสีฟันสำหรับเด็ก | รพ.เด็กสินแพทย์ (synphaet.co.th)