การใช้ยาในผู้สูงอายุเป็นเรื่องสำคัญ เพราะต้องใช้รักษาโรคและอาการเจ็บป่วยต่างๆ แต่เนื่องจากผู้สูงอายุมีการเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย ซึ่งไม่แข็งแรงสมบูรณ์เหมือนก่อนก็อาจก่อให้เกิดอันตรายในการใช้ยาได้
สำหรับแนวทางในการใช้ยาอย่างปลอดภัยสำหรับผู้สูงอายุ มีดังนี้
1. ควรติดตามรับการรักษาจากแพทย์อย่างสม่ำเสมอ
2. ศึกษารูปร่าง ลักษณะ และสรรพคุณของยาที่ใช้อยู่ พร้อมทั้งแจ้งแพทย์เมื่อมีอาการข้างเคียงซึ่งอาจเกิดจากยาที่ได้รับ
3. ผู้สูงอายุไม่ควรซื้อยาสมุนไพร , ยาหม้อ รวมถึงยาลูกกลอนมากินเอง เพราะเสี่ยงต่อการรับยาที่อาจผสมยาประเภทสเตียรอยด์ ซึ่งมีผลเสียในระยะยาว
4. ไม่ควรเก็บสะสมยาเก่า แต่ควรเอายา สมุนไพร และผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่ใช้อยู่ทั้งหมดไปด้วยทุกครั้งเมื่อต้องพบแพทย์ เพื่อหลีกเลี่ยงและลดความซ้ำซ้อนของการใช้ยา ผลเสียของยา และยาตีกัน
5. ควรกินยาตามแพทย์สั่ง ไม่ปรับเพิ่มลดหรือหยุดยาเอง เพื่อป้องกันการเกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยา
6. ในรายที่ไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองหรือขยับร่างกายไม่ได้ ควรมีผู้ดูแลช่วยจัดยาให้แต่ไม่ควรแบ่งยาล่วงหน้า ถ้าจำเป็นควรจัดแบ่งแบบวันต่อวัน หากยาอยู่ในแผงฟอยล์หรือซองสีชา ควรตัดแบ่งทั้งฟอยล์และไม่แกะยาออกจากแผงฟอยล์
สำหรับลูกหลานอาจช่วยแนะนำและทบทวนผู้สูงอายุทุกครั้งที่ได้รับยาใหม่ ช่วยตั้งนาฬิกาปลุก ตั้งแจ้งเตือนในโทรศัพท์มือถือ หรือจดปฏิทินไว้เพื่อป้องกันการลืมกินยา นอกจากนี้หากต้องการจะแบ่งยาตามมื้อไว้ล่วงหน้าควรตัดแบ่งทั้งฟอยล์และไม่แกะยาออกจากแผงฟอยล์หรือแผงยาเพราะยาอาจเสื่อมสภาพได้
ทั้งนี้ยาที่ควรระมัดระวังการใช้ในผู้สูงอายุเป็นพิเศษ ได้แก่
- ยาแก้แพ้ ยานอนหลับ ยาคลายเครียด : ยา 3 กลุ่มนี้ทำให้เกิดอาการง่วงซึม มึนงง ซึ่งอาจทำให้เกิดอุบัติเหตุระหว่างใช้ยาได้ ดังนั้นจึงควรหลีกเลี่ยงเพื่อความปลอดภัย
- ยาแก้ปวดอักเสบ (NSAIDs) : ยากลุ่มนี้มีผลข้างเคียงคือทำให้ทางเดินอาหารเกิดการระเคือง และหากกินอย่างต่อเนื่องอาจทำให้เลือดออกในทางเดินอาหารได้ นอกจากนี้ยากลุ่มนี้ยังมีผลทำให้ไตวายอีกด้วย
- ระวังการใช้ยากลุ่มโรคประจำตัว เช่น ยารักษาความดันโลหิตสูง ยาเบาหวาน ห้ามหยุดยา เพิ่มหรือลดขนาดยาเองอย่างเด็ดขาด และควรกินให้ตรงเวลาทุกวัน
หากมีข้อสงสัยไม่ว่าจะเป็นเรื่องยาหรือสุขภาพอย่านิ่งนอนใจ ควรปรึกษาแพทย์ หรือเภสัชกร เพื่อที่จะได้ใช้ยาอย่างปลอดภัยต่อสุขภาพของผู้สูงอายุนั่นเอง
https://www.si.mahidol.ac.th/project/geriatrics/knowledge_article/knowledge_healthy_5_002.html
https://www.si.mahidol.ac.th/project/geriatrics/knowledge_article/knowledge_healthy_5_001.html
https://www.dop.go.th/th/know/15/744
https://www.ptn-maelan.go.th/datacenter/doc_download/a_140721_134937.pdf
https://apps.hpc.go.th/dmkm/item/451
https://www.doctor.or.th/article/detail/1209
https://ccpe.pharmacycouncil.org/showfile.php?file=898drsaisamornc,+ผู้จัดการวารสาร,+31-39.pdf